Arkitektura fantasma

Milia bateko garaierako etxe orratz bat, Manhattaneko erdialde ia osoa estaliko lukeen kupula bat, elefante itxurako garaipen arku bat... Arkitekturaren historiako eraikin liluragarrienetako batzuk inoiz eraiki ez zirenak dira. Batzuk arkitekturaren maisulanak dira; beste batzuk, fantasia hutsak. Eta gehienetan, oztopoa ez zen diseinu txarra izan: politikak, funtsik ezak edo aukera «seguru» baten alde egin zuen bezero batek, ikuspegi ausart baten ordez, proiektuak marrazketa-mahaitik ateratzea saihestu zuten. Buckminster Fuller-en New Yorkeko kupula edo Frank Lloyd Wright-en milia bateko garaiera duen dorrea bezalako egiturak, ausartak direlako ezinezkoak dirudite, baina hamarkada batzuk geroago gauzatu ziren eraikinak ere erakusten dituzte: Eden Proiektua eta The Shard. Eraiki gabeko mirari horietako batzuk edertasun handiko diseinuak dira, oso pertsonalak, Isaac Newtoni Etienne-Louisen egindako monumentu esferiko erraldoia kasu; beste batzuek, Le Corbusierren hirigintza planoek adibidez, bizitzen irakatsi nahi digutela dirudi. Konbentzio arkitektonikoek hankaz gora jartzen dituzte, hala nola El Lissitzkyren «etxe orratz horizontalak» eta Gaudiren Atrakzio Hotel lerromakur eta newyorktarra, eta beste batzuk, Walking City eta Archigramen Plug-in City, aldi berean bitxiak eta inspiratzaileak dira. Proiektu horiekin, arkitektoek materialak muturrera eraman zituzten, ideia bizigarri berriak esploratu zituzten, konbentzioei desafio egin zieten, kapritxo sortzaileek eraman zituzten edo etorkizunerako bidea seinalatu zuten... Planoak, marrazkiak edo maketak bakarrik existitzen diren arren, mundua liluratzen jarraitzen dute arkitektura fantasma gisa duten existentzia espektralean. Eraiki gabeko eraikin horien artean, bisita-txartel arkitektoniko gisa jardun zuten proiektu handiak, teknologia muturreraino eraman zuten diseinu esperimentalak, hiriaren etorkizunaren ikuspegiak eta fede arkitektonikoko ekintzak daude.