AZKEN ARAZOA

ARTURO PÉREZ-EN ELEBERRI BERRIA-REREVERTE Ezinezko krimena. Susmo txarreko detektibe bat. Ez da hiltzailearen eta detektibearen arteko erronka bat, baizik eta egilearen eta irakurlearen arteko adimen duelu bat. — Polizia bat beharko litzateke — iradoki zuen norbaitek —. Detektibe bat. — Badaukagu Foxá bat. — Bere begiradaren norabidea jarraitu zuten denek. Erotu egin zarete? — Sherlock Holmes izan zinen. — Inor ez zen Sherlock Holmes izan. Detektibe hori ez da inoiz existitu. Literatur asmakuntza bat da. — Zuk modu miresgarrian gorpuztu zenuena. — Baina zineman izan zen. Ez zuen zerikusirik izan benetako bizitzarekin. Aktore bat besterik ez naiz. Itxaropentsu begiratzen zidaten, eta egia esan ni neu ere egoera onean jartzen hasia nintzen, fokuak piztu berri balitu bezala, eta kamara baten zurrumurru leuna entzuten banuen bezala. Hala ere, isilik egotea erabaki nuen, behatzak kokotsaren azpian gurutzatuta. Ez nuen hainbeste gozatu Baskervilleko txakurra filmatu nuenetik. 1960ko ekaina. Denborale batek bederatzi pertsona isolatuta ditu Utakos uharte idilikoan, Corfu parean, bertako hotel txikian. Ezerk ez du gertatzear dagoena iragartzen: Edith Mander, turista ingeles diskretua, hondartzako pabiloian hilda agertzen da. Suizidioa dirudienak edonorentzat hautemanezinak diren zantzuak erakusten ditu, Hopalong Basilentzat izan ezik, behiala pantailan garai guztietako detektiberik ospetsuena gorpuztu zuen gainbeheran zegoen aktore batentzat izan ezik. Bera bezalakoek, Sherlock Holmesen trebetasun deduktiboak zineman aplikatzen ohituak, ezin dute argitu gela itxiko enigma klasiko horrek benetan zer ezkutatzen duen. Inor irten ezin den eta inor iritsi ezin den irla batean, ezinbestean, guztiak susmagarri bihurtuko dira polizia-literatura bizitzarekin modu harrigarrian nahasten duen nobela-arazo liluragarri batean. Kritikak esan du: «Egilea da gehien dibertitzen dena [eta] krimena arte ederretako bat bezala jorratzen duena, De Quinceyri jarraituz. [...] Dibertigarria, oroigarria, jolas bat, teoria bat». Raúl del Pozo, El Mundo «Conan Doylek asmatutako pertsonaiari eta ikertzeko moduari buruzko bira oso pertsonala». Jacinto Antón, El País «Bere agur hipotetikoan pentsatzea literatura kolpatzea adina da». Jesús García Calero, ABC «Bere lana egiten gozatzen duen idazlea. Perez-Revertek erronka bota dio irakurleari bere orrialde bakoitzean. [...] Adimen-duelu bat». RTVE «Irakurleari dagokion erantzukizuna zabaltzen zaio: liburua idazten ariko balitz bezala irakurtzea, agian egilearen intentsitate berarekin, eleberrigilearen trebetasunak bultzatuta. [...] Nobela bat da, jakina, baina idazketari berari buruzko ikerketa ere bada, Pérez-Revertek ulertzen duenaren arabera». Juan Cruz, El Periódico «Denboraren iragaiteari, zaurien muinari eta malenkoniari buruzko gogoeta bat, hezkuntzak, dotoreziak eta adimenak oraindik ere gizartean pisu nabaria zuten garaiari buruzkoa». Javier Ors, La Razón «Celuloide y literatura se dan la mano en un nuevo personaje que Reverte intsufla de vida y ganas de emprender un nuevo viaje». Jacobo Pérez Miró, COPE «Misteriozko klasikoen zapore osoa duen egungo eleberria. [...] Reverte berriro jolastu inoiz baino gehiago itzultzen da hainbeste faltan botatzen genuen homo ludens hori bezala [...] eta azkenean (berriro) klasiko bat idazten du». María José Solano, Zenda EL PROBLEMA FINAL PEREZ-REVERTE, ARTURO Argitaletxea: ALFAGUARA Hizkuntza: Gaztelania Orrialdeak: 328/Formatua: TAPA DURA/Neurriak: 240x150 Gaia: LITERATURA GARAIKIDEA Data: 2023/09/05